Ontrafel een vintage patroon – Maar wat voor wol gebruik je nou? Pt 2. 🔎🐑

** Okee, vorige keer legden we uit wat voor garendiktes geschikt zijn voor vintage patronen, maar welke garens zijn er allemaal te goed te verkrijgen in Nederland? In deel 2 gaan we in op de Big Brand Names! **

 

Het was nog even puzzelen wat nu het handigste is, een verdeling op garens per merk of per soort materiaal? Omdat wij ons toch meestal door dat laatste laten leiden (naast kleur, maar dat is een ander verhaal), hebben we voor het laatste gekozen! Voor dit stuk ben ik ook in The Knitter’s Book of Yarn van Clara Parkes gedoken, een aanrader als je meer over materialen en hun specs te weten wil komen.

 

 

Fingering weight (min of meer ‘naalden 2,5 – 3’ op NL etiketten) is in Nederland het makkelijkst en goedkoopst te vinden in synthetische vezels als acryl en polyester. Soms vind je het onder de naam ‘babywol’. Naast zaken als Action, Wibra, Zeeman, Boekenvoordeel en de Hema, kun je ze ook vinden in wolwinkels die zich meer richten op kunstvezels. Pure acrylgarens zijn voordelig, licht en kleurvast in de was – ze kunnen gewoon in de wasmachine. Wij zijn ooit zelf begonnen met breien met dikkere wol van dit type, maar heel fijn vinden we het nu niet meer breien of dragen. Acryl is vaak zweterig als het warm is, maar kil als het koud is.

Merken als Pingouin, Phildar, Bergère de France en Lammy Yarns hebben ook garens die acryl mixen met katoen of wol, net als Adriafil, Lana Grossa, Rowan en Scheepjeswol. Deze zijn al een stuk fijner om mee te werken! De manier waarop synthetische garens gemaakt worden is niet de meest milieuvriendelijke, om het zacht uit te drukken, maar aan de andere kant is het een optie voor wie geen vezels van (bepaalde) dieren wil dragen, zoals vegans of mensen met allergieën.

 

De volgende goed vertegenwoordigde “wol” is katoen. Je kunt goed merken dat haken weer populair is! Katoen is in een regenboog aan kleuren in glanzend en mat te krijgen van merken als Katia, ByClaire, DMC, en Schachenmayrs Catania – naast bovengenoemde winkels. En vergeet ook Pipoos en Søstrene Grene niet! Zo’n knalpalet is overigens niet per sé on-vintage; vooral in de jaren ’30 hielden ze wel van een fel contrastje. Katoen is comfortabel, koel om te dragen, slijtvast en relatief makkelijk te wassen. Het is alleen niet erg elastisch en dat breit niet zo fijn, een beetje stroef. Het betekent ook dat het, als het gebreid is, uit kan rekken of zakken. Dat is wel iets om rekening mee te houden als je een vintage fit wil. Je kunt natuurlijk uitkijken naar mixen met andere vezels, maar er zijn ook veel vintage haakpatronen! Vooral in de jaren ’30 waren er veel patronen voor gehaakte kledingstukken. Haaksels zijn niet zo elastisch als breisels, maar vaak ontworpen om gedrapeerd te worden of juist strak en stevig te zijn. Doe er je voordeel mee!

 

 

Finally, we get to the sheep! Wol is warm en licht en kan heel veel vocht opnemen voor het nat aanvoelt, wat betekent dat het ‘ademt’. De zachtheid van wol verschilt nogal per schapensoort en op wat voor manier het gesponnen is. Merino is één van de zachtere schapenrassen qua wol. Daarbij moeten we je wel vertellen dat zachte wol sneller neigt tot ‘pillen’ en dat ruwere wol zachter wordt als je het langer draagt en vaker gewassen hebt.

 

We beginnen met de meest alomtegenwoordige, sokkenwol. Sokkenwol heeft bijna altijd de goede dikte voor je vintage kledingstukken! Omdat het als eerste voor voeten is bedoeld, is sokkenwol (die van de grote merken in ieder geval) niet zo heel zacht. Het is dikwijls gemengd met wat nylon voor de slijtvastheid. Ook dit kan uitmaken voor hoe de wol aanvoelt! De meeste hierboven genoemde grote merken hebben een sokkenwol, zoals Regia van Schachenmayr, Invicta van Scheepjes, Arwetta van Filcolana (die Lieke hier gebruikt), Meilenweit van Lana Grossa, Fabel en Delight van DROPS en Super Extra van Annell. Je moet soms wel even zoeken naar geschikte kleuren; de tinten kunnen erg gedempt zijn en beperkt tot neutrals, of ze breien op in een veelkleurig patroontje. Makkelijk en grappig voor je sokken, maar het kan er vreemd uitzien in een kledingstuk (al moedigen we creativiteit en experimenteren van harte aan!)

 

 

Next on the list zijn ruwere wolsoorten als Holst Supersoft (dezelfde wol is ook te krijgen als het eigen merk ‘Supersoft’ van verschillende wolwinkels in Nederland) en Shetland wol zoals Jamieson’s Shetland Spindrift en Jamieson & Smith 2ply Jumper Weight. Niet dezelfde Jamieson, superhandig! Deze wol is bij uitstek geschikt voor jaquard en Fair Isle-technieken, omdat de vezels in elkaar ‘haken’, maar je kunt ze ook prima in een unikleur gebruiken (zoals Hilde hier deed). Er is werkelijk een enorm scala aan tinten verkrijgbaar, maar vooral de ‘natuurlijke’ kleuren zijn goed vertegenwoordigd. Overigens zijn dit vaak meer light fingering dan fingering weights, waardoor ze ook fijn zijn voor al die vintage Nederlandse patronen op naalden 2- 2,5.

 

Dan zijn er nog de zachte bewerkte wolsoorten: vaak superwash en van merino, soms ook met andere vezels erdoor zoals microfiber of zelfs kasjmier. Superwash betekent dat de wol een procedé heeft doorstaan waardoor het niet meer krimpt in de was en het makkelijk in de machine kan. Naast de zachtheid is dit dé reden waarom ze vaak voor babybreisels worden gemarket. Aan de andere kant kan dit garen juist heel erg groeien als het gewassen wordt, dus proeflapjes zijn geen overbodige luxe! Deze garens zijn heerlijk zacht en warm, geweldig voor het soort kledingstukken dat je dicht op je huid draagt zoals vintage patronen. Een nadeel, naast het groter worden in de was, is dat ze vaak snel ‘pillen’. Voorbeelden van deze garens zijn Lana Grossa Cool Wool Merino Superfein en Cool Wool Baby, Lang Yarns Merino 150 en Merino 200 Bébé, Rowan Superfine Merino 4ply, Fonty BB Merinos en DROPS Baby Merino.

 

 

Als laatste een favoriet van ons beiden: alpaca! Alpaca komt van de alpaca, een schattige kameelachtige die de laatste jaren ontzettend populair is geworden. Alpacas net als schapen jaarlijks geschoren. Alpacawol is nog warmer dan schapenwol en heel zacht met een halo. Het is niet zo elastisch als wol en glibberiger om mee te breien, maar het heeft meer drape en de stekendefinitie is wat zachter. Door de kwaliteiten van alpaca kun je met de verschillende sport weights op grotere naalden een mooi gedrapeerd werk breien, en op kleinere naalden een goed passend vintage style breisel maken. Hadden we ook al gezegd dat het warm is? DROPS alpaca is een van onze meest gebruikte garens tot nu toe, maar we zijn ook benieuwd naar de nieuwe alpacawolmixen Flora en Nord, die zo te zien ook heel geschikt zijn voor vintage patronen. Andere merken zijn Lang Baby Alpaca en Alpaga van Fonty.

 

Voor zover genoemde merken niet in hun eigen winkels liggen, kun je altijd in je Local Yarn Store, LYS gaan kijken, Er zijn inmiddels ook héél véél online winkels om wol te bestellen. Het kan voor sommige merken (*kuch* Drops) wel handig zijn om de wol eerst in het echt bij daglicht te zien, omdat de kleurbaden nogal uiteen kunnen lopen en het plaatje op de site niet altijd precies overeenkomt met het garen in kwestie. Verder heb je nog verschillende gespecialiseerde marktkramen voor je lokale warenmarkt.

De laatste jaren zijn kramen op speciale beurzen voor breien en haken zich steeds meer toe gaan leggen op bijzondere wolsoorten. Wij houden daarvan! En er zal nog een post volgen over kleinere, duurzame wolmerken met Nederlandse roots die geschikt zijn voor je vintage knits. Maar als je op zoek bent naar de AVG’tjes van breien, betaalbare garens met een groot palet voor je projecten, dan zijn beurzen niet de meest logische plek om te zoeken.

 

Zo, dat was een monster-link-post! Weten jullie nog merken of soorten die we vergeten zijn? Welke gebruiken jullie graag, of juist nooit meer?